Noorder Sanatorium

Noorder Sanatorium - Zuidlaren

Een aanpassing van de ‘krankzinnigenwet’ in 1929 maakte het vanaf dat moment mogelijk dat ook de particuliere gestichten, zoals het confessionele gesticht ‘Dennenoord’ te Zuidlaren een ‘aangewezen afdeling’ openden. Voor het ontwerp van deze ‘open’ afdeling werd de Groninger architect Egbert Reitsma (1892-1976) aangetrokken. Reitsma, die vanaf 1917 in dienst was geweest bij Willem Kromhout, had daarna in gereformeerde kringen naam gemaakt met ontwerpen voor diverse kerken, waarvan vooral de expressionistische kerken van Weesp (1928) en Andijk (1930) spectaculair waren. Vanaf 1930 werden de ontwerpen meer functionalistisch en soberder. Dit is ook het geval bij zijn ontwerp voor het in 1935 opgeleverde Noorder Sanatorium.

Het gebouw vertoont in de kubistisch vorm gegeven centrale toren overeenkomsten met het werk van W.M. Dudok. De zijvleugels hebben een meer functionalistisch karakter. Aan de achterzijde van de centrale toren werd in het trappenhuis een imposant glas-in-loodraam over vier bouwlagen aangebracht naar een ontwerp van Jan Wijkmans (1905-1961). Rond het gebouw werd door tuinarchitect Jan Vroom jr. (1893-1958) een tuin ontworpen in landschappelijke stijl. Vanaf 1989 was het gebouw in gebruik bij een instituut voor geneesmiddelenonderzoek. Sinds enkele jaren wordt weer gezocht naar een nieuwe bestemming voor het Noorder Sanatorium en inmiddels worden plannen ontwikkeld voor appartementen in het gebouw. Om daarbij ook de monumentale kwaliteiten in de planvorming te betrekken worden een bouwhistorische verkenning en een kleurhistorisch onderzoek uitgevoerd. Lees verder >>>