Bouwhistorische verkenning

De in de Uitvoeringsrichtlijn Bouwhistorisch onderzoek met waardestelling aangeduide bouwhistorische verkenning is de meest toegepaste onderzoeksvorm. Dit type onderzoek vindt meestal plaats voorafgaand aan restauraties of verbouwingen en wordt vaak gevraagd bij een aanvraag omgevingsvergunning.

Omvang en diepgang

Bij een bouwhistorische verkenning onderzoekt de bouwhistoricus de bouw- en gebruiksgeschiedenis van een gebouw, object (de gebouwde structuur) of afgebakend cluster van objecten en brengt hij in kaart welke elementen uit de verschillende bouwfasen nog aanwezig zijn.

Op basis hiervan wordt een waardestelling gemaakt. Deze geeft een eigenaar of ontwikkelaar duidelijke uitgangspunten voor een verantwoorde omgang met het object. Daarnaast dient de waardestelling als toetsingskader voor restauratie, verbouwing of herbestemming.

De diepgang van een bouwhistorische opname hangt af van de wensen en eisen van de opdrachtgever en de overheid. Omdat de naamgeving van de onderzoeksvormen niet altijd duidelijk is, moet voorafgaand aan het onderzoek goed met de bouwhistoricus worden bespreken wat het doel van het onderzoek is en welke resultaten of inzichten worden verwacht.

In de praktijk zullen alleen grotere professionele opdrachtgevers werken met een Programma van Onderzoek. De Uitvoeringsrichtlijn Bouwhistorisch onderzoek met waardestelling biedt echter duidelijke handvatten waaraan een goed uitgevoerd onderzoek moet voldoen en uit welke componenten het onderzoek dient te bestaan. Van een goede bouwhistoricus mag altijd worden verwacht dat een onderzoek volgens deze richtlijn wordt uitgevoerd.

Voor wie

Dit type onderzoek is heel geschikt om van een individueel object of een paar (bij elkaar horende) objecten de aanwezige historische waarden te bepalen. Daarmee wordt dit type onderzoek ook vaak toegepast als onderdeel van een aanvraag omgevingsvergunning van monumenten of karakteristieke objecten. Wordt door een gemeente een bouwhistorisch onderzoek of een bouwhistorische verkenning gevraagd, dan zal vrijwel altijd dit type onderzoek worden bedoeld. In de praktijk wordt dit type onderzoek dan ook vaak in opdracht van (particuliere) eigenaren, architecten of ontwikkelaars uitgevoerd op het moment dat er concrete plannen zijn voor restauratie of verbouwing.