Documentatie woning voor overplaatsing | maart 2010 – januari 2014 | Opdrachtgever: Nederlands Openluchtmuseum Arnhem
Bij de watersnoodramp van 1 februari 1953 werd een groot aantal woningen vernield. Hierop werden door verschillende landen in totaal 860 woningen aangeboden. Naast Noorwegen (326 woningen) stelden ook Zweden (230 woningen), Oostenrijk (206 woningen), Denemarken (72 woningen), Finland (15 woningen) en frankrijk (1 woning) woningen beschikbaar. Het Nederlandse Centraal Bureau Tuinbouwveilingen schonk 10 Oostenrijkse woningen. Het aantal aanvragen voor woningen oversteeg echter ruimschoots het aanbod van woningen, zodat de verdeling aan de hand van criteria plaats moest vinden. Naast de geleden schade speelde ook sociale omstandigheden daarbij een rol.
De onderzochte woning maakte deel uit van een serie van 326 woningen die door Noorwegen werd geschonken. Naast Noorse woningen zijn in Raamsdonksveer ook woningen uit Zweden en Oostenrijk gebouwd. Het betrof in totaal 12 woningen.
Na een aanbesteding werd op 15 oktober 1953 de aanleg van de funderingen voor de vijf aan de gemeente Raamsdonk toegewezen Noorse woningen gegund aan de firma Jos Leyten & Zoon te Raamsdonksveer voor fl. 14.812,00. Op basis van een aanvullende prijsopgave werd ook voor het opbouwen van de bovenbouw van de vijf woning op 10 december 1953 opdracht verleend aan dit zelfde aannemersbedrijf voor fl. 26.935,00. In januari 1954 kwamen de eerste woningen aan op het station van Raamsdonk. De woning aan het Sandoel 17 werd op 21 juni 1954 door de familie Luijbregts betrokken voor een huurprijs van fl. 5,75 per week.
De Noorse woningen, in totaal 1.500 van dit door Kurt Jørgensen ontworpen type, waren oorspronkelijk bedoeld om te worden gebouwd in het noorden van Noorwegen. Gezien het barre klimaat werd de mate van isolatie voor dit gebied echter onvoldoende geacht, zodat het later aan Nederland geschonken deel van de bouwpakketten in een opslagloods van de fabriek terecht kwam. De resterende woningen werden echter wel in het noorden van Noorwegen gebouwd.
Het type woning werd type 216+ genoemd naar het aantal pakketten waaruit de totale woning bestond. Van dit type was een linker- en een rechter variant, die elkaars spiegelbeeld vormen. Volgens de bouwtekeningen en stuklijsten kregen de huizen een met rood aangegeven huisnummer. Bij de onderzochte woning is op diverse onderdelen het nummer “EH 65” aangetroffen. De letters EH staan voor “Eker Høvleri”, als verwijzing naar de leverancier: A/S Eker Dampsag & Høvleri uit Vestfossen.
Nadat de woning Sandoel 19 te Raamsdonksveer vanaf de bouw in 1954 door woningbouwvereniging Volksbelang was verhuurd, werd deze in 2009 verkocht. De nieuwe eigenaar had het voornemen om ter plaatse van de watersnoodwoning een nieuwe woning te bouwen.
Zowel Woningbouwvereniging Volksbelang als de Stichting Veers Erfgoed zagen het belang in van deze woning en hebben gezocht naar een alternatieve locatie. Omdat deze binnen de gemeente Geertruidenberg niet werd gevonden, werd het Openluchtmuseum benaderd met de vraag of de woning door het museum zou kunnen worden overgenomen voor herplaatsing op het museumterrein.
Voorafgaand aan de sloop heeft een volledige documentatie van de woning plaats gevonden. Daarnaast is geadviseerd ten aanzien van de wijze waarop de woning in het Openluchtmuseum gepresenteerd zou kunnen worden. In het voorjaar van 2014 werd de op het terrein in Arnhem herbouwde woning geopend.
Weergegeven tekeningen maken deel uit van de oorspronkelijke Noorse tekeningen t.b.v. de bouw van de woning in 1954 – Bron: Collectie Nederlands Openluchtmuseum Arnhem